تصور کنید در یک عصر پاییزی درحالیکه در کافه مشغول به کار هستید و سفارشهای مشتریان را یکییکی با دقت و ظرافت تهیه میکنید، بوی نم، بههمراه یک قهوه ناب به مشامتان میرسد و روزانه با افراد جالب زیادی سروکار دارید. بله درست فهمیدید! در این مقاله میخواهیم درباره حرفه باریستایی و راهکارهایی که بهکمک آنها میتوانید یک باریستای کاربلد شوید، صحبت کنیم.
باریستاشدن یک حرفه و هنری پُر از ظرافت است و برخلاف برخی از تصورات، شغل چندان راحتی هم نیست و باید به یک متخصص قهوه تبدیل شوید و تکنیکهای درستکردن انواع قهوه را بدانید تا همۀ مشتریان شما که احتمالاً قهوهخورهای قهار هستند، رضایت کامل داشته باشند. اگر میپرسید چگونه باریستا شویم، با ما در ادامه همراه باشید.

باریستا کیست؟
واژه باریستا از زبان ایتالیایی وام گرفته شده است و بهمعنای متصدی بار است که به کافیمن هم شهرت دارد. باریستا به فردی گفته میشود که در کافهها و قهوهخانهها، برای مشتریان نوشیدنیهای گوناگون بهخصوص نوشیدنیهای با پایه کافئین، تهیه و سرو میکنند.
وظیفه یک باریستا که در کافه و بارها کار میکند، فراتر از دمکردن یک قهوه است. این شخص باید با انواع قهوهها آشنایی کامل داشته باشد و بداند هر یک را چگونه تهیه کند تا مزه بهتری داشته باشد. این شغل بهقدری در جهان محبوب است که هرساله باریستاهای زیادی از کشورهای گوناگون با یکدیگر مسابقه میدهند. یک باریستای حرفهای، علاوهبر مهارتهای فنی در تهیه و شناخت انواع قهوه، باید برخوردی پرنشاط و دوستانه هم داشته باشد و لحظات خوش و خاطرات خوبی را چاشنی یک فنجان قهوه کند.
نقش باریستا در کافه
باریستا بهعنوان نقش اصلی در یک کافه مشغول به کار است و وظایف مختلفی را برعهده دارد. باریستا مسئول تهیه نوشیدنیهای مختلف با قهوه، مانند اسپرسو، لاته، کاپوچینو، آمریکانو، ماکیاتو و همۀ نوشیدنیهای موجود در منوی کافه است.
علاوهبراین، یک کافیمن، باید در نقش کنترلکننده کیفیت مواد اولیه نیز ظاهر شود و مواد اولیه درجه یک را مورد استفاده قرار دهد. معمولاً در کافه و بارهای کوچک، مدیریت کافه نیز بهعهده باریستاها است و در کنار مدیریت، باید اقلام منو را به مشتریان توضیح و به سؤالاتشان نیز پاسخ کاملی دهد؛ بنابراین اگر یک بار کوچک دارید، شما در نقش مدیر، حسابدار، گارسون، سرآشپز، کنترلگر کیفی، مسئول فنی دستگاهها و … هستید. این شغل همهفنحریف، نیاز به مهارتهایی بسیاری دارد.

مراحل تبدیلشدن به یک باریستا خوب و حرفهای
برای تبدیلشدن به یک باریستای حرفهای، باید آموزشهای لازم را ببینید و فرصت تجربه عملی نیز داشته باشید. مراحل باریستا شدن عبارتاند از:
- شیفته قهوه باشید: کاساندرا کلر، نویسنده اهل ایالات متحده میگوید: «تا زمانی که قهوه در جهان وجود دارد، اوضاع مگر میشود بد باشد؟» یک باریستا باید چنین دیدگاهی به قهوه داشته باشد و عاشق شغل خود باشد. باریستاها هر روز بوی قهوه را استشمام میکنند و این موضوع برای کسانی که به قهوه علاقه ندارند، میتواند ناخوشایند باشد. یک کافیمن با آمادهکردن هر سفارش، باید قهوه را آماده نه، بلکه خلق کند! میزان علاقۀ شما به این حرفه، تأثیر بسیار زیادی در میزان موفقیت در کارتان خواهد داشت.
- دورههای آموزشی را بگذرانید: آنچه در دورههای آموزشی باریستایی ارائه میشوند، اغلب شامل دو نوع تئوری و عملی است. دورههای تئوری، شامل آشنایی کامل با انواع قهوه، نحوه کاشت، انواع دستگاههای مخصوص این شغل مانند اسپرسوساز، فرنچ پرس، قهوهساز و … است. دوره مقدماتی، تجربه بسیار خوبی برای افرادی است که بهتازگی گام در این راه گذاشتهاند.
- تجربه به دست بیاورید: اگر تابهحال از خود پرسیدهاید که چگونه باریستا شویم؟ باید بدانید که یکی از اصلیترین مراحل تبدیلشدن به یک باریستای حرفهای، کسب تجربه است. برای این کار میتوانید در دورههای پیشرفتهتر شرکت کنید که با دستگاههای مخصوص این حرفه سروکار خواهید داشت و با فرایند تهیه انواع نوشیدنیها با قهوه، آشنا میشوید. همچنین برای کسب تجربه میتوانید در کنار یک باریستای کاربلد و مجرب که سالها در این زمینه فعالیت کرده است به آموزش و کسب تجربه بپردازید و بهمرور اهداف و آرزوهای بزرگ خود را در شغل مورد علاقهتان، عملی کنید.
- مشتریمدار و بااخلاق باشید: صبوربودن و اخلاق خوش، مهارت بسیار مهمی در این شغل محسوب میشود. یک باریستا، روزانه با افراد بسیار زیادی سروکار دارد، چهرههای بسیاری میبینید و باید بهبهترین شکل با آنها برخورد کند. هر فردی پساز گذراندن یک روز کاری سخت، ترجیح میدهد در کافۀ یک باریستای با اخلاق و مشتریمدار قهوه بنوشد. مشتریمداربودن یعنی توانایی برخورد صحیح و واکنشهای مناسب در حین صحبتکردن با مشتری! کافیمن باید بتواند بهترین پیشنهادات را به مشتریان خود بدهد و با سؤالات بهجا و بهموقع، سلیقه مشتریان خود را کشف کند.
اگر میخواهید یک باریستای حرفهای باشید با داشتن اطلاعات دقیق و قابلاستناد از تاریخچه قهوه، مشتریان خود را محو سرگذشت این ماده محبوب کنید. همچنین بهعنوان یک باریستا، محیط کاری کوچک خود را تمیز نگه دارید و لباس مناسب این شغل را بپوشید.
آموزشهای اولیه باریستایی
برای شروع، نیاز به ثبتنام در دورههای پر هزینه نیست. ابتدا به دیدن ویدئوهای یوتیوب اکتفا کنید. در گام دوم میتوانید خودتان در خانه با استفاد از یک دستگاه کوچک اسپرسوساز، تهیهکردن قهوههای مختلف را امتحان کنید و این کار خود تجربه بسیار خوبی محسوب میشود.
در مرحله سوم که مرحله بسیار مهم و تخصصیتری است، یادگیری زبان کافیشاپ و اصطلاحات پرکاربرد آن برای شروع کافهداری است. پساز کسب تجربههای خودآموز، میتوانید مدتی در یک کافه بهعنوان کارآموز بدون حقوق کار کنید یا بهعنوان صندوقدار مشغول بهکار شوید تا اولین قدم را برای ورود به دنیای جذاب کافه بردارید.
ابزارها و تجهیزات موردنیاز یک باریستا
هر شغلی ابزارهای کار مخصوصبهخود را دارد. یک باریستا نیز به لوازم و دستگاههای مخصوصی احتیاج دارد تا بتواند وظیفه خود را به بهترین شکل انجام دهد. این لوازم شامل موارد زیر است:
- دستگاه اسپرسوساز: مهمترین وسیله موردنیاز باریستا، این دستگاه است. بهکمک آن میتوانید قهوههایی باکیفیت را در کمترین زمان به مشتری تحویل دهید. کارکردن با این دستگاه نیز بسیار آسان است و با چند بار استفاده، میتوانید بهترین قهوهها را تهیه کنید.
- دستگاه آسیاب قهوه: با داشتن این وسیله کاربردی، همه، شما را بهعنوان کافهای میشناسند که قهوههای تازه به مشتریان خود ارائه میدهد. آسیاب قهوه درست پیشاز آمادهکردن فنجانهای قهوه، باعث حفظ عطر و طعم تازه قهوه خواهد شد.
- ترازو برای اندازهگیری: باتوجه به اینکه قهوه، ماده اولیه و اصلی در این شغل محسوب میشود؛ بنابراین داشتن یک ترازوی مناسب هنگام خرید قهوه و اطلاع از میزان قهوه استفادهشده، ضروری است.
- تمپر: ازآنجاکه قهوه هنگام واردشدن در دستگاه اسپرسوساز، باید کاملاً فشرده و صاف شود، تمپر این کار را برایتان انجام خواهد داد. بدون تمپر، آبجوش و قهوه بهخوبی با یکدیگر مخلوط نخواهند شد.
- نات باکس: یکی دیگر از تجهیزات باریستایی، نات باکس است. بهکمک این دستگاه، تفالههای قهوه به سادهترین روش جدا میشوند و بهآسانی قابلشستوشو خواهند بود.
از دیگر لوازم مورد استفاده در این حرفه، میتوان به قیف قهوه، مخلوطکن، قلم لاته آرت، کتل، بخارزدا، فنجان و لیوان و … اشاره کرد.

نکات مهم برای باریستاشدن
چگونه باریستا شویم؟ مهمترین نکاتی که یک باریستا باید بداند چیست؟ اینها سوالات اولیه برای شروع کار است. همیشه درنظر داشته باشید که در هر حرفهای که مشغول به فعالیت هستید، مشتریمداری، بااخلاقبودن و بانشاطبودن، اصلیترین ابزار کار است و مهمتر اینکه همیشه حق با مشتری است و شما همیشه باید خود را بهروز و بهتر از دیروز کنید. نکات مهم برای باریستاشدن عبارتاند از:
- داشتن یک محیط کار کاملاً تمیز و آراسته؛
- داشتن ظاهری آراسته و مناسب؛
- صحبتکردن و ارتباط صحیح با مشتری؛
- تکمیلبودن همه مواد اولیه و نداشتن کسری؛
- بهروزبودن و اطلاع از جدیدترین ترفندهای روز دنیا برای تهیه انواع قهوه؛
- داشتن مهارت کافی در تهیه همۀ اقلام منو و تسلط کامل بر رسپی انواع قهوه؛
- داشتن اشتیاق لازم برای شروع و ادامه کار؛
- بازگوکردن علم و دانش خود را درباره تاریخچه و فواید قهوه؛
- مطالعۀ زیاد؛
- و ….
مهمترین مهارتها برای یک باریستا
همۀ باریستاها مانند یکدیگر نیستند؛ اما مهارتهای مهمی وجود دارند که هر باریستایی باید بلد باشد. همچنین یک متخصص قهوه، باید از لحاظ تجربه و دانش از استانداردهای قابلقبولی برخوردار باشد.
- یک باریستا باید از دانش کامل قهوه برخوردار باشد. مانند تشخیص انواع قهوه، تشخیص قهوه درجه یک، توصیف دقیق هر نوع قهوه، عصارهگیری و دمکردن صحیح قهوه و ….
- یک باریستای حرفهای، قهوه را از پیش آسیاب نمیکند؛ زیرا باعث کهنهشدن طعم آن میشود.
- مهارت تهیهکردن یک اسپرسو درجه یک، کمترین مهارت او است.
- رسپی تهیه انواع قهوه را در حد ثانیۀ جوشیدن شیر از بر باشد.
- درک صحیحی از اصول عصارهگیری داشته باشد.
- بر فومگیری اصولی شیر (واردکردن هوا به شیر برای ایجاد بافت و قوام کف آلود) تسلط داشته باشد.
- دانستن تفاوت انواع دستگاههای قهوه ساز و اینکه بداند هر یک را برای چه نوع قهوهای، باید مورد استفاده قرار داد.
- مهارت لاته آرت را داشته باشد و بتواند طرحهای زیبایی خلق کند.
سخن پایانی
در این مقاله، پاسخ سؤال چگونه باریستا شویم را بهطور مفصل دادیم. این شغل در میان جوانان محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده است؛ اما باید دانست که چگونه وارد این حرفه شد. باریستایی نیز مانند هر شغل دیگری مزایا و معایب خود را دارد و باید مطمئن باشید که بهاندازه کافی به این شغل علاقهمند هستید؛ بنابراین اگر از شروع این حرفه اطمینان دارید، خود را به یک فنجان قهوه مهمان کنید و قدم اول را بگذارید که آیندهای درخشان در انتظارتان است.
سؤالات متداول
وظایف یک باریستا چیست؟
تهیه نوشیدنیهایی با پایه قهوه، مدیریت کافه، برخورد خوب و ارتباط صحیح با مشتری، نظافت محل کار، داشتن علم کافی از اصول کاری خود و بهروز ماندن.
درآمد یک باریستا چقدر است؟
این امر به عوامل متعددی از جمله، میزان مهارت باریستا، موقعیت جغرافیایی کافه و سایر عوامل بستگی دارد؛ اما یک باریستای خوب، میتواند بین 15 تا 30 میلیون تومان و گاهی هم بیشتر، درآمد کسب کند.